Witaminy dla ciężarnych- jak wybrać te właściwe?

Ciąża to okres, kiedy kobieta chce jak najlepiej zadbać o siebie i rosnące w niej maleństwo. Dlatego też większość ciężarnych sięga po dedykowane im witaminy. Tylko jak wybrać z ogromu dostępnych preparatów ten właściwy? Których witamin i w jakich dawkach tak naprawdę potrzebuje ciężarna? Które preparaty mają najlepszy skład, a które zbyt ubogi lub wręcz przeciwnie- zbyt szeroki? Zapraszam do lektury.

Skąd w ogóle pomysł, aby suplementować witaminy w ciąży? Czy te dostarczane w diecie nie wystarczą? Otóż niekoniecznie. W okresie ciąży znacznie zwiększa się zapotrzebowanie organizmu na niektóre składniki diety, a przy tym, za sprawą hormonów, zmniejsza się ich biodostępność. Toteż dieta, która miałaby wystarczyć na pokrycie zapotrzebowania zarówno matki, jak i płodu, musiałaby być bardzo starannie przemyślana, a i tak niektórych składników nie dałaby rady dostarczyć (np. witaminy D).  Tak naprawdę tych niezbędnych składników nie jest wcale tak dużo, bo tylko 3. Kolejne 3 są zalecane, w zależności od potrzeb. Tak więc dobry zestaw witamin dla ciężarnych nie musi wcale mieć obszernego składu. Ważne, aby zawierał:

Kwas foliowy

W dawce 0,4 mg. Zapobiega on wadom układu nerwowego, serca, układu moczowego. Zmniejsza ryzyko poronienia i zakrzepicy. Więcej o nim pisałam niedawno tutaj. 

Jod 

Jest pierwiastkiem, na który zapotrzebowanie znacznie wzrasta w ciąży.  Wg rekomendacji WHO dobowa dawka jodu w ciąży i przy karmieniu piersią powinna wynosić 200-500 mikrogramów. Jego niedobory mogą skutkować niedorozwojem umysłowym, uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego, niedosłuchem lub głuchotą u noworodka. U matki zaś mogą prowadzić do niedoczynności tarczycy, która zaś zwiększa ryzyko poronienia i porodu przedwczesnego.

Witamina D 

Jest to witamina o szerokim spektrum działania, potrzebna tak naprawdę każdemu z nas. W ciąży szczególnie ważna, ze względu na stan kości matki. Ponadto wpływa na odporność organizmu i obniża ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory. Potwierdzono również, że zmniejsza ryzyko infekcji bakteryjnych pochwy, które mogą powodować powikłania ciąży. U kobiet ciężarnych zalecana dawka to 2000 IU/dobę. 

Żelazo

 Anemia jest częstą przypadłością dotykającą kobiety w ciąży. Powoduje ona uczucie zmęczenia, ale także zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu. Zalecana dzienna dawka to 26-27 mg żelaza. W przypadku wystąpienia niedokrwistości wzrasta ona do 30-120mg. Co ważne, suplementację żelazem należy rozpocząć dopiero po ukończeniu 8 tygodnia ciąży, gdyż wcześniej wysokie stężenie żelaza powoduje ryzyko powstania wad rozwojowych.

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (DHA)

 Kwasy omega-3 mają wpływ na rozwój układu nerwowego i narządu wzroku. Wpływają na wzrost masy urodzeniowej i zmniejszają ryzyko przedwczesnego porodu. Ponadto zmniejszają ryzyko wystąpienia cukrzycy typu I, alergii oraz nadciśnienia w wieku dorosłym. Obniżają także ryzyko wystąpienia depresji poporodowej u matki. Ich przyjmowanie jest bezpieczne, gdyż nie wykazano żadnych skutków ubocznych ani dla ciężarnych, ani dla płodu.
Zalecane spożycie w ciąży to co najmniej 600mg DHA dziennie, a w przypadku ryzyka porodu przedwczesnego 1000mg DHA. Najważniejsze jest przyjmowanie go od 20 tygodnia ciąży, kiedy to następuje intensywny rozwój układu nerwowego u dziecka.
Jeśli chodzi o źródło DHA, to także nie jest ono obojętne i warto zwrócić uwagę na jego pochodzenie. Jedynym bowiem zagrożeniem jest w tym wypadku zanieczyszczenie metalami ciężkimi i innymi chemicznymi zanieczyszczeniami. Dlatego też, szczególnie w ciąży, nie powinnyśmy decydować się na najtańszy, niepewnego pochodzenia tran czy suplement omega-3. Warto zwrócić uwagę czy jest przebadany pod kątem czystości, z czego pozyskiwane jest DHA. Najbezpieczniejsze są małe ryby oraz algi z rodzaju Schizochytrium sp. hodowane w sztucznych warunkach.

Magnez

 Teoretycznie nie jest potrzebny każdej ciężarnej, ale w praktyce większość z nich na którymś etapie ciąży dostaje od lekarza zalecenie, by go suplementować. Magnez jest szczególnie ważny dla prawidłowej kurczliwości mięśni. Jego niedobory mogą prowadzić do bolesnych skurczy np. łydek, ale także przedwczesnych skurczy macicy. Ponadto zwiększają ryzyko wystąpienia nadciśnienia. Zalecane dawki to 200-1000mg magnezu na dobę. Wybór preparatu warto skonsultować z lekarzem, bo magnez magnezowi nierówny.

Na tym kończy się lista zalecanych przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne składników do suplementacji w ciąży. Zapotrzebowanie na pozostałe powinno być pokrywane z diety.

Jakie witaminy dla kobiet w ciąży wybrać?

Żeby odpowiedzieć na to pytanie, podsumujmy co powinny zawierać, a następnie przyjrzyjmy się składom najpopularniejszych preparatów. Optymalnie byłoby, więc, by zawierały:

0,4 mg kwasu foliowego

200-500 mikrogramów jodu

2000 IU witaminy D

a dodatkowo:

26-27mg żelaza

600-1000mg DHA

min.200 mg magnezu (chociaż osobiście polecałabym magnez wybrać w osobnym preparacie- lepsza przyswajalność)

A oto skład najpopularniejszych witamin dla ciężarnych wg zalecanego dziennego spożycia:

Femibion Natal 2 Plus: 0,6mg folianów (0,2mg kwasu foliowego i 0,4mg folianu), 150mcg jodu, 400 IU witaminy D, 28mg żelaza, 200mg DHA, 70mg magnezu i 13 innych witamin i minerałów

Falvit mama:  0,4mg kwasu foliowego, 200mcg jodu, 200 IU witaminy D, 20mg żelaza, brak DHA i magnezu, 16 innych składników

Olimp Vita-min Plus Mama: 0,4mg kwasu foliowego, 200mcg jodu, 200IU witaminy D, 14mg żelaza, 50mg magnezu, brak DHA, 15 innych składników

Omegamed Optima: 0,4mg kwasu foliowego i 0,4mg folianu, 200mcg jodu, 2000IU witaminy D, 30mg żelaza, 250mg DHA, brak magnezu

Doppelherz aktiv Mama: 0,6mg kwasu foliowego, 100mcg jodu, 200IU witaminy D, 15mg żelaza, 90mg magnezu, 200mg DHA i 12 innych składników

 Doppelherz aktiv Mama Premium: 0,4mg kwasu foliowego, 200mcg jodu, 2000IU witaminy D, 26mg żelaza, 100mg magnezu, 600mg DHA i 2 inne witaminy

Pharmaton Matruelle: 0,6mg kwasu foliowego, 200mcg jodu, 200IU witaminy D, 27mg żelaza, 150mg DHA, 10mg magnezu i 14 innych składników

Vita-miner Prenatal DHA: 0,4mg kwasu foliowego, 150mcg jodu, 400IU witaminy D, 28mg żelaza, 220mg DHA, 50mg magnezu i 15 innych składników

Prenatal Classic: 0,8mg folianów, 200mcg jodu, 2000IU witaminy D, 60mg żelaza, brak DHA, 4 inne składniki

Prenatal DUO: 0,8mg folianów, 200mcg jodu, 2000IU witaminy D, 60mg żelaza, 600mg DHA, 4 inne składniki

Pregna Plus: 0,4mg kwasu foliowego, 0,208 folianu, 200mcg jodu, 2000IU witaminy D, 26mg żelaza, 20mg DHA

Folik Mama 2/3: 0,4mg kwasu foliowego, 150mcg jodu, 800IU witaminy D, 200mg magnezu, 300mg DHA, brak żelaza

Legenda: na zielono zaznaczyłam składniki, które dokładnie pokrywają się z zaleceniami. Pozwoliłam na delikatne odstępstwa w zawartości żelaza, bo 1-2mg na plus można nadal zaliczyć jako zaletę. 

Jak widzicie, niektórym preparatom niewiele brakuje do ideału, inne zaś (i to wcale nie najtańsze) nie są zbyt "zielone". Mam nadzieję, że moje zestawienie ułatwi Wam wybór preparatu dopasowanego do Waszych potrzeb. W końcu nie jedna z nas usłyszała już od swojego lekarza: "Niech sobie Pani kupi JAKIEŚ witaminy". Czyż nie? ;)