Człowiek nie gąbka, czyli krytycznym okiem o kąpielach w magnezie i oliwce magnezowej

Ostatnio kilka osób zwróciło się do mnie z pytaniem co sądzę o kąpielach w magnezie jako sposobie na uzupełnianie jego niedoborów. Przyznam, że nigdy nie przyszło mi do głowy, by suplementować go poprzez kąpiele. Zagłębiłam się więc w odmęty alternatywnych sposobów leczenia, żeby poznać źródło tych rewelacji.

Z tego, co udało mi się ustalić, to trend ten przyszedł do nas z USA, gdzie pewien amerykański "doktor" napisał całą książkę na temat tranderamlnego stosowania magnezu, otworzył swoją klinikę i zrobił na tym dobry biznes. Pomysł miał całkiem niezły, trzeba przyznać, gdyż taki sposób na dostarczanie magnezu byłby łatwy, przyjemny, może nawet odrobinę tańszy dla pacjenta, a przede wszystkim byłby rozwiązaniem dla osób, które nie chcą obciążać żołądka łykając tabletki lub nie tolerują magnezu w tej formie i cierpią na dolegliwości żołądkowe po jego zażyciu. Opracowano więc sposób na dostarczanie go przez skórę. W zasadzie "opracowano" to zdecydowanie zbyt duże słowo. Sposób polega bowiem na zakupieniu w sklepie internetowym z odczynnikami (ach jak ja uwielbiam te odczynniki ;) ) chlorku magnezu sześciowodnego i wsypywaniu go po 1-2 szklanki do kąpieli. W takim roztworze moczymy się po 30 minut dwa razy w tygodniu i voila- niedobory magnezu mijają. Innym sposobem jest przyrządzenie tzw. oliwki magnezowej, czyli de facto roztworu soli magnezu, gdyż łączymy ją tylko z wodą destylowaną, bez dodatku żadnych olei. Taką oliwką spryskuje się ciało i zapomina o niedoborach magnezu. Możemy wyczytać, że dostarczamy w ten sposób magnez w sposób bezstratny (100% przyswajalności???), przez największy organ naszego ciała, jakim jest skóra. Ten "największy organ naszego ciała" i skóra jako najlepszy sposób transportu leków są powtarzane jak mantra na prawie wszystkich stronach, na które trafiłam. Aż mnie dziwi, że mało kto to kwestionuje, bo wystarczy nieco ruszyć głową, by zdać sobie sprawę, że te wszystkie piękne obietnice mają niewiele wspólnego z rzeczywistością. Tak więc ruszamy głową:

Dlaczego chlorek magnezu stosowany transdermalnie to ściema?

Moim zdaniem niestety kolejny raz mamy do czynienia jedynie z biznesem wykorzystującym ludzką nieświadomość. Dlaczego? Otóż ten nasz organ o największej powierzchni, jakim jest skóra, spełnia kilka funkcji, z których jedną z najważniejszych jest funkcja barierowa. Tak, ma on zgodnie z zamysłem natury chronić nas przed czynnikami zewnętrznymi, w tym wnikaniem szkodliwych substancji czy mikroorganizmów do wnętrza organizmu. I trzeba naturze przyznać, że zrobiła to na tyle sprytnie, że skóra faktycznie bardzo dobrze spełnia swoją rolę. Składa się ona z kilku warstw, które substancjom z zewnątrz wcale nie tak łatwo przeniknąć by dostać się do krwi. Chlorek magnezu nie jest tu bynajmniej wyjątkiem. Naukowcy od lat trudzą się nad wymyśleniem sposobu na transdermalne podawanie leków. Tak, znachorzy nie pierwsi wpadli na ten pomysł. Niestety bariera skóry jest trudna do pokonania w takim stopniu, by osiągnąć pożądane stężenie leku we krwi. Do tej pory udało się opracować systemy transdermalne jedynie dla 17 substancji (nie ma wśród nich magnezu). I nie są to bynajmniej kąpiele, a specjalne plastry, które zawierają dodatkowo promotory wchłaniania osłabiające barierę skóry. Głównym "hamulcem" jest tutaj tzw. stratum corneum, czyli warstwa rogowa skóry, która zapewnia bardzo efektywną ochronę przed przenikaniem substancji z zewnątrz. Trzeba ją naruszyć, żeby w ogóle mówić o wchłanianiu leków w głąb kolejnych warstw.
Dodatkowo lata badań naukowców pozwoliły na określenie, jakie warunki musi spełniać substancja dobrze przenikająca przez skórę. Musi ona być:
- lipofilowa (czyli rozpuszczać się w tłuszczach)
- niepolarna (niejonowa)
- mieć małą masę cząsteczkową <500 Da

Chlorek magnezu sześciowodny, który polecają nam do sporządzania "oliwy" i kąpieli jest zaś: hydrofilowy, czyli lubi się z wodą, a nie z tłuszczami, polarny i jedynie masa cząsteczkowa nie dyskwalifikuje go do wnikania wgłąb skóry. Niemniej sama masa nie wystarczy, pozostałe właściwości wystarczają by skutecznie powstrzymać go przed wchłonięciem do krwi.

Badania nad wchłanianiem magnezu przez skórę

Propagatorzy tej metody powołują się również na badania naukowe, które potwierdzają unikalnie wysokie wchłanianie magnezu przez skórę. I tym razem liczyli chyba jednak na to, że nikomu nie będzie chciało się do tych badań sięgnąć i je przeczytać. Wy nie musicie, bo zrobiłam to za Was ;) (chociaż gdyby ktoś chciał samodzielnie to służę linkiem :) ). Jeśli chodzi o obiektywne badania dotyczące kąpieli w magnezie to mamy takowe jedno. Dotyczyło kąpieli z dodatkiem soli pochodzących z Morza Martwego, które to są bardzo bogate właśnie w magnez. O dziwo, na niektórych stronach podawane jest ono jako dowód na wchłanianie magnezu przez skórę. Chyba jedynie dlatego, że ktoś nie umie czytać ze zrozumieniem... Jakie były rezultaty badania? Wykazało ono, że magnez z Morza Martwego poprawia barierę skórną! A skoro poprawia barierę, to wręcz osłabia przenikanie przez skórę, a nie wręcz przeciwnie- sam się przez nią przedostaje. Dodatkowo kąpiel taka działa nawilżająco, zmniejsza zaczerwienienia i stany zapalne skóry. Ogólnie ma dobroczynny wpływ, zwłaszcza dla problemowej skóry, ale właśnie- TYLKO DLA SKÓRY. Ani słowa o wchłonięciu magnezu do krwi i uzupełnieniu niedoborów.

Są też krypto-badania, na które to właśnie powołują się na stronach reklamujących chlorek magnezu CDA, oliwkę magnezową itp. Nie były publikowane w żadnych szanujących się pismach naukowych, nie znajdziemy ich w PubMedzie, a jedynie na stronach zainteresowanych. Dokładnie to znalazłam takowe "badania" dwa.

 Jedno dotyczyło faktycznie kąpieli w magnezie, ale siarczanie magnezu (ten też jest stosowany do tych celów, choć chyba mniej popularny). Jeśli chodzi o wchłanianie przez skórę to możliwości tych substancji są porównywalne, więc przyjrzyjmy się temu badaniu. Uczestnikami było 19 pracowników firmy przeprowadzającej badanie. W zasadzie ciężko o bardziej nieobiektywne badanie :D Pracownicy Ci zażywali kąpieli w magnezie przez 7 dni, a w zasadzie to byli parzeni w roztworze magnezu, gdyż trwająca 12 minut kąpiel miała temperaturę 50-55 stopni Celsjusza, co daje już człowiekowi uczucie parzenia. Odpowiednia temperatura do kąpieli powinna mieć temperaturę zbliżoną do temperatury ciała, ewentualnie nieznacznie ją przekraczającą, jeśli ktoś lubi ciepłą kąpiel. Ciekawa jestem jakie uczucie daje to 55 stopni, ale niestety nawet termostat nie przewiduje takiej temperatury jako kąpielowej. Niewykluczone, że poparzona skóra faktycznie traciła swoje funkcje obronne i w pewnym stopniu przepuszczała magnez, ale i tak nie ufam badaniu przeprowadzanemu na pracownikach, bez grupy kontrolnej i bez zaślepienia (w obiektywnych badaniach uczestnicy, a nawet lekarze nie wiedzą co dany pacjent dostaje, aby wyeliminować efekt placebo).
Kolejne badanie dotyczyło oliwki magnezowej. Przeprowadził je, nie inaczej, producent tej oliwki na własnym produkcie. Niestety nie pochwalił się kim byli uczestnicy ;) Chwali się za to jakie to procentowe super przyrosty poziomu magnezu zaobserwował po 12 tygodniach jej stosowania. Badanie przeprowadził na 9! pacjentach, z czego jeden badania nie ukończył, u jednego poziom magnezu spadł, a pozostałych siedmiu zrobiło mu tą cudowną statystykę :D Jak łatwo się domyślić, o żadnym placebo, zaślepieniu, czy publikowaniu w rzetelnych źródłach nie było mowy.
Tak właśnie wygląda to szumnie brzmiące "działanie potwierdzone badaniami naukowymi".

Podsumowując, pamiętajcie, że człowiek to nie gąbka i nie chłonie wszystkiego w czym się go zanurzy. Gdyby było inaczej, to na podobnej zasadzie jak magnez, wchłanialibyśmy np. sód. I co wtedy? Kąpiel w wodzie morskiej podnosiłaby nam poziomu sodu we krwi? Ba, wręcz mogłaby się okazać zabójcza! Na szczęście nic takiego nie ma miejsca i możecie spokojnie wypoczywać nad morzem mocząc się bez obaw. A tych, którzy mają niedobory magnezu odsyłam do wpisu o tym, jak wybrać dobry magnez (doustny): klik Dobry magnez przyswaja się nawet w 90%, więc naprawdę nie ma na co narzekać. Czasami człowiek chcąc oszczędzić, tak naprawdę wyrzuca pieniądze w błoto.