Leki w ciąży - cz. I

Bezpieczne stosowanie leków w ciąży to temat bardzo trudny, gdyż ze względów etycznych przeprowadza się mało badań klinicznych na kobietach ciężarnych. Z punktu widzenia matki, nie jest to dla mnie bardzo zaskakujące. Ba, wręcz dziwi mnie, że w ogóle udawało się znaleźć jakiekolwiek chętne do testowania nowych leków w trakcie ciąży. Z drugiej strony jednak lęk przed stosowaniem leków w ciąży prowadzi często do przerwania terapii również w przypadkach, gdy nieleczona choroba stanowi większe zagrożenie niż leki w niej stosowane. Tak jest np. w przypadku nadciśnienia, cukrzycy czy padaczki. W tych przypadkach bezwzględnie należy przestrzegać zaleceń lekarza odnośnie terapii.
Na szczęście dysponujemy pewną wiedzą na temat bezpieczeństwa farmakoterapii u ciężarnych. Podstawową klasyfikację stworzyła amerykańska FDA (Agencja ds. Leków i Żywności):

Kategoria A - Leki ,które były badane u kobiet w ciąży i nie wykazały szkodliwego działania na płód.

Kategoria B - Leki, z którymi wykonane eksperymenty na zwierzętach nie wykazały szkodliwego działania na płód, nie wykonano jednak badań kontrolnych u kobiet w ciąży

lub

Leki których szkodliwe działanie na płód zostało stwierdzone na zwierzętach, lecz nie znalazło potwierdzenia u kobiet w ciąży.

Kategoria C - Badania na zwierzętach wykazały działania niepożądane leków na płód lecz brak jest odpowiednich i kontrolowanych badań u kobiet ciężarnych

lub

Leki z którymi nie przeprowadzono wystarczających badań na zwierzętach i brak odpowiednich i kontrolowanych badań u kobiet ciężarnych.
Leki te można stosować tylko w przypadkach , gdy korzyść wynikająca ze stosowania ich u matki przewyższa ryzyko niepożądanego działania u płodu.

Kategoria D - Odpowiednie i kontrolowane badania lub obserwacje wykazały ,że leki te podawane w okresie ciąży stanowią zagrożenie dla płodu.
Leki z tej kategorii można stosować u kobiet w ciąży w stanach zagrażających życiu matki i tylko w przypadkach gdy leki kategorii A,B, C nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne.

Kategoria X - Leki o udowodnionym działaniu szkodliwym na płód.
Stosowanie tych leków jest bezwzględnie przeciwwskazane u kobiet w ciąży lub kobiet które mogą i chcą zajść w ciążę.
(źródło: leki-informacje.pl)

Przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku warto sprawdzić, do której kategorii on należy. Nie jest to wprawdzie informacja, którą znajdziemy w ulotce, jednak w dobie internetu dysponujemy wieloma bazami, które takie dane udostępniają. W kolejnej części przytoczę również najpopularniejsze leki, aby zebrać Wam to w pigułce.

Warto zapamiętać:

* zawsze wybierajmy leki dobrze poznane, o znanym mechanizmie działania. Ciąża to nie jest dobry okres na testowanie nowinek. Pamiętacie głośną sprawę talidomidu?
* to, że lek jest naturalny, roślinny nie oznacza, że jest bezpieczny. Istnieje wiele ziół, które mają wręcz działanie poronne.
* stosujmy zawsze minimalne skuteczne dawki
* ciąża to okres, w którym zmienia się metabolizm, więc wchłanianie i wydalanie leków również jest zmienione. Organizm może inaczej reagować na leki, które już wcześniej stosowałaś.
* niektóre leki, które można bezpiecznie stosować w I trymestrze są surowo wzbronione w III trymestrze (NLPZ)

To tyle w części ogólnej. Już wkrótce zamieszczę ściągę- przykłady najpopularniejszych leków wraz z ich kategoriami bezpieczeństwa.