Uderzenie w przeziębienie- Bez czarny

Bez czarny (z łac. Sambucus nigra) to popularny gatunek krzewu rosnący w Europie, Ameryce, Afryce Północnej i Azji centralnej. Surowcem zielarskim są kwiaty, owoce i kora. Kora ma działanie przeczyszczające i moczopędne (możecie ją czasem znaleźć w preparatach odchudzających), więc nie będzie nas w tym momencie interesowała. Kwiaty i owoce mogą okazać się bardzo przydatne przy przeziębieniach. Za chwilę o tym w jaki sposób działają, ale na początek trochę pomęczę Was składem chemicznym ;) To się przyda przy omawianiu poszczególnych preparatów.

Główne składniki kwiatu bzu czarnego:
- flawonoidy - o właściwościach antyoksydacyjnych (należą do polifenoli)
- fenolokwasy
- triterpeny
- sterole
- olejek eteryczny

Główne składniki owoców bzu czarnego:
- antocyjany (antocyjany to również polifenole)
- kwasy organiczne
- witamina C i witaminy z grupy B
- cukry i pektyny

Warto pamiętać, że czarny bez jest surowcem bezpiecznym, ale dopiero po odpowiedniej obróbce. Świeże kwiaty i niedojrzałe owoce zawierają sambunigrynę, która jest związkiem toksycznym i powoduje m.in. biegunki i wymioty. Ulega ona rozkładowi podczas suszenia i obróbki termicznej. Tak więc jeśli sok z bzu to albo z apteki albo przed przygotowaniem poszukajmy informacji jak go zrobić tak, by pozbyć się sambunigryny.

Działanie farmakologiczne.
Zaletą bzu czarnego jest to, że jego działanie nie opiera się tylko na wieloletniej tradycji stosowania w ziołolecznictwie, choć i taka istnieje, ale zostało potwierdzone badaniami - zarówno in vitro, jak i klinicznymi.

* działanie napotne- odpowiedzialne za nie są flawonoidy, wykazują je zarówno kwiaty jak i owoce
* działanie przeciwzapalne- hamuje syntezę mediatorów stanu zapalnego
* działanie wykrztuśne- odpowiadają za nie triterpeny, które prowadzą do zwiększenia wydzielania śluzu w drogach oddechowych i powodują odruch kaszlu. Odkrztuszanie jest ułatwione dzięki obecności flawonoidów, które powodują rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli.
* działanie przeciwbakteryjne- najsilniejsze wykazują kwiaty
* działanie przeciwwirusowe- przeprowadzono badania u chorych na grypę wywołaną przez wirusy typu A i B. W porównaniu z placebo, u pacjentów stosujących syrop z owoców bzu czarnego objawy ustępowały 4 dni wcześniej. Wykazano nawet iż ekstrakt z owoców bzu ma zdolność hamowania namnażania wirusa HIV i zmniejszania jego zakaźności.
* działanie immunomodulujące
* działanie obniżające poziom cukru we krwi - kwiaty
* działanie obniżające poziom cholesterolu i lipidów
* działanie antyoksydsacyjne
Bez czarny może być stosowany jako środek wzmacniający układ odpornościowy, wspomagający leczenie grypy i przeziębienia, łagodzący stany zapalne gardła, krtani i zatok.

Preparaty dla dzieci dostępne na polskim rynku:
* BluKid syrop powyżej 3 roku życia. Zawiera ekstrakt z owoców czarnego bzu standaryzowany na 6% polifenoli i 3,8% antocyjanów. W dziennej dawce mamy 120mg polifenoli i 76mg antocyjanów. Poza nim w składzie znajdziemy również witaminę C, cynk i bioflawonoidy cytrusowe.
*Sambucol Baby- saszetki przeznaczone dla dzieci już od 6 miesiąca życia. Poza ekstraktem z bzu czarnego zawierają wit.C i D3. Warto zwrócić uwagę na to, że dzienna dawka dla dziecka powyżej 6mż, czyli 2 saszetki zawierają 400 j.m. wit.D3, co stanowi 100% ZDS.
* Sambucol kids- syrop powyżej 3 roku życia. Dodatek wit.C.
* Sambucol Miśki- pudrowe pastylki do ssania, powyżej 4 r.ż. Również z wit.C. Zalecana dawka to 2 pastylki dziennie.
* Sambucol junior- syrop powyżej 6 rż. Tutaj mamy poza wit.C również cynk.
Jeśli chodzi o dokładną zawartość antocyjanów czy polifenoli w preparatach marki Sambucol, to niestety nie poznamy jej, gdyż jako składnik aktywny wymieniany jest Antivirin- opatentowany przez nich składnik. Są one jednak jedynymi z dostępnych preparatów, dla których zostały przeprowadzone badania kliniczne, które potwierdziły ich skuteczność, a dokładnie skrócenie czasu infekcji o 4 dni. Dla mam i dla starszaków (powyżej 12 lat) również zostały przewidziane odpowiednie syropy, kapsułki i saszetki. Są to Sambucol Immuno Forte, Original Formula, Extra Strong i Hot Grip.
* Febricold baby- płyn od 1 roku życia. Zawiera ekstrakt z bzu czarnego, który dostarcza w dawce dobowej 40mg polifenoli. Jest to preparat złożony i poza bzem zawiera więcej składników wzmacniających odporność: acerolę będącą źródłem naturalnej witaminy C, ekstrakt z kwiatostanu lipy, cynk.
* Sambucus Nature's Way Kids syrop - od 1 roku życia. Nie zawiera konserwantów ani cukrów, słodzony sokiem z agawy. Składniki pochodzą z upraw ekologicznych. Dawka dla najmłodszych dzieci zawiera 13mg antocyjanów.

To tylko kilka przykładów preparatów zawierających czarny bez. Nie sposób omówić ich wszystkich. Wybrałam te, moim zdaniem najciekawsze, gdyż pozostałe na które natrafiłam nie miały standaryzowanych wyciągów, bądź zawierały bardzo małe ilości substancji czynnych albo pół butelki stanowiły cukry, a na dokładkę był benzoesan sodu ;) Jeśli znacie jeszcze jakiś ciekawy preparat, dajcie znać :)